Met ingang van 1 januari 2017 worden door de wetgever belangrijke wijzigingen aangebracht in de verhoogde vrijstelling van schenkbelasting bij een schenking ten behoeve van de eigen woning. De wijzigingen worden hieronder opgesomd.

• Het bedrag van de vrijstelling wordt structureel verhoogd tot € 100.000,-
• De schenking is niet alleen mogelijk aan kinderen van de schenking maar ook aan derden
• De schenking hoeft niet meer in één keer te worden gedaan, maar mag worden gespreid over drie opeenvolgende kalenderjaren

Het feit dat de schenking mag worden gespreid over drie jaren kan, in geval van een schenking ten behoeve van de aflossing van een eigenwoningschuld, gebruikt worden om boeterente te verkleinen of zelfs te voorkomen.

Met deze wijziging is voor een belangrijk deel teruggekeerd naar de regeling zoals die gold voor de periode 1 oktober 2013 tot en met 31 december 2014. Ook begiftigden die geen kind zijn kunnen van de vrijstelling profiteren. Voor alle begiftigden geldt dat zij ten tijde van de schenking de leeftijd van 40 jaar nog niet mogen hebben bereikt.

Omschrijving van de term eigen woning

De omschrijving eigen woning knoopt aan bij dit begrip uit de inkomstenbelasting, maar heeft voor de verhoogde vrijstelling niet dezelfde reikwijdte.

Zij omvat voor de toepassing van de schenkingsvrijstelling slechts twee situaties. De eerste is die waarbij de woning die de belastingplichtige of zijn gezinsleden permanent ter beschikking staat. Dat is te beschouwen als het meest voorkomende geval. De tweede situatie betreft het geval waarin er sprake is van de eigen woning die leeg staat of in aanbouw is en bestemd is om in de toekomst door de belastingplichtige als eigen woning te zullen worden gebruikt.

Voor andere gevallen, waarbij er in de inkomstenbelasting wel sprake is van een eigen woning, kan geen gebruik worden gemaakt van de verhoogde vrijstelling. Als voorbeeld noem ik de tijdelijk verhuurde eigen woning. Die woning wordt valt in de inkomstenbelasting onder de eigenwoningregeling maar kan niet gebruikt worden voor de verhoogde schenkingsvrijstelling

Voorbeeld
Inge, 36 jaar,  is ingetrokken bij haar vriend. Daarvoor woonde ze in haar eigen woning. Die woning staat al een jaar leeg en te koop. Haar ouders willen haar graag helpen door middel van een schenking van € 100.000,-. Eerdere schenkingen vonden niet plaats. Met de schenking kan de hypotheek worden afgelost. Zij vragen zich af of dit belastingvrij kan.

Uitwerking
Toepassing van de verhoogde schenkvrijstelling voor de eigen woning is niet mogelijk. Omdat het gaat om een leegstaande woning die te koop staat, is er geen sprake van een eigen woning voor de verhoogde vrijstelling. Dat staat los van het feit dat er voor de inkomstenbelasting wel sprake is van een eigen woning. Slechts de vrijstelling van € 25.526,- kan worden gebruikt.

Schenking ten behoeve van aflossing van de restschuld

Naast het bovenstaande is er nog één geval waarin ook gebruik kan worden gemaakt van de verhoogde vrijstelling. Dat is het geval waarin de schenking wordt aangewend voor aflossing van een zogenaamde restschuld. De aanwezigheid van een eigen woning is in dat geval geen vereiste. Het begrip restschuld is voor deze regeling wat ruimer dan in de inkomstenbelasting. In die wet wordt een schuld die is ontstaan voor 29 oktober 2012 niet als restschuld aangemerkt. Die beperking geldt niet bij het gebruik van de verhoogde vrijstelling.

Voor welke rechtshandelingen kan gebruik worden gemaakt van de verhoogde vrijstelling

In de wet is een nauwkeurige omschrijving opgenomen voor welke rechtshandelingen toepassing van de verhoogde vrijstelling mogelijk is.

• Schenking van de eigen woning
• Schenking van een geldsom en besteding aan de verwerving van een eigen woning
• Schenking van een geldsom die besteed wordt aan onderhoud en/of verbetering van de eigen woning
• Schenking van een geldsom ten behoeve van de afkoop van rechten van erfpacht, opstal of beklemming
• Schenking van een geldsom om een eigenwoningschuld af te lossen
• Schenking van een geldsom om een restschuld af te lossen

Verhouding met in het verleden ontvangen schenkingen

Het is van belang onderscheid te maken tussen de verschillende regimes die er de afgelopen jaren zijn geweest. Hierbij dient een onderscheid te worden gemaakt tussen kinderen en anderen.

1. Tot en met 2009 was er een eenmalige verhoging van de vrijstelling voor kinderen (leeftijd tussen 18 en 35 jaar, zonder dat er sprake was van bestedingsvoorwaarden. Deze vrijstelling werd jaarlijks geïndexeerd. In 2009 bedroeg zij € 22.760,-
2. In 2010 werd de mogelijkheid geboden om belastingvrij te schenken voor de eigen woning of voor een studie tot een bedrag van € 50.000,-. Als voordien de belastingvrije schenking onder A genoemd al was gebruikt, bedroeg de vrijstelling € 26.000,-. In de jaren daarna werden deze bedragen door indexering verhoogd
3. Vanaf 1 oktober 2013 tot en met 31 december 2014 werd de belastingvrije schenking van € 100.000 ten behoeve van de eigen woning geïntroduceerd. Een leeftijdsgrens werd in deze regeling niet gesteld
4. In de jaren 2015 en 2016 werd teruggekeerd naar het systeem dat beschreven werd onder punt B. De leeftijdsgrens werd verschoven naar 40 jaar. De bedragen werden door indexering verhoogd. Voor de studie en de eigenwoning was de maximale vrijstelling € 53.016,-. Bij gebruik vóór 2010 van de algemene verhoogde vrijstelling voor kinderen was het maximum € 27.570,-
5. Vanaf 2017 wordt het regime ingevoerd zoals dat aan het begin van dit artikel is beschreven.  Ook in dit regime hebben in het verleden gedane schenkingen waarbij van de verhoogde schenkingsvrijstelling gebruik is gemaakt invloed

Eerdere gebruikte verhoogde vrijstellingen in het regime vanaf 2017

• Indien een kind vóór 2010 van de algemene verhoogde vrijstelling gebruik heeft gemaakt en nadien niet van de vrijstelling specifiek voor de eigen woning en de studie, kan vanaf 2017 van de verhoogde vrijstelling ter zake van een eigen woning gebruik worden gemaakt. In dat geval is de hoogte daarvan echter beperkt tot een bedrag van € 27.650,-

Voorbeeld
Karel is 32 jaar. In 2009 ontving hij van zijn ouders een schenking van € 22.760,-. Hij heeft dit geld besteed aan de aankoop van een auto. In 2017 ontvangt hij € 50.000,- die hij gebruikt voor de aankoop van een eigen woning. Hij vraagt zich af wat de gevolgen zijn voor de schenkbelasting

Uitwerking
Omdat hij in een eerder stadium gebruik heeft gemaakt van de algemene verhoogde vrijstelling voor kinderen, bedraagt de vrijstelling € 27.650. De schenking is dus voor € 22.350 belast, hetgeen € 2.235 aan schenkbelasting kost.

• Indien een kind gebruik heeft gemaakt van de verhoogde vrijstelling in de periode 2010 tot en met 2014, kan geen gebruik meer worden gemaakt van de verhoogde vrijstelling zoals die vanaf 2017 geldt
• Indien in de jaren 2015 of 2016 van de verhoogde vrijstelling in één van die jaren gebruik is gemaakt, kan de verhoogde vrijstelling voor een schenking ter zake van de eigen woning in 2017 worden gebruikt, zij het dat de vrijstelling in dat geval slechts € 46.824,- bedraagt

 

Voorbeeld
Inge, 29 jaar ontving in 2015 een vrijgestelde schenking van € 30.000,- van haar ouders voor een door haar gevolgde studie. In 2017 koopt zij een eigen woning. Haar ouders willen haar wederom een schenking doen, dit keer van € 70.000,-. Kan dit belastingvrij?

Uitwerking
Er kan gebruik worden gemaakt van de verhoogde schenkingsvrijstelling. De hoogte van die vrijstelling is echter beperkt tot € 46.824,-. Dit komt doordat zij eerder gebruik heeft gemaakt van de verhoogde vrijstelling in verband met de schenking ten behoeve van haar studie.

 

• Voor derden (niet kinderen) geldt dat zij niet nogmaals van de verhoogde vrijstelling gebruik kunnen maken, indien zij reeds eerder van dezelfde schenker of diens partner een bedrag hebben ontvangen dat vrijgesteld was onder de regeling die hiervoor onder C werd beschreven

Formaliteiten

Voor elk gebruik van een verhoogde vrijstelling is het in alle gevallen noodzakelijk om op de vrijstelling een beroep te doen. Hiervoor dient een aangifte schenkbelasting te worden ingediend.

 

Wanneer er betreffende deze regeling vragen zijn, neem dan contact op met ons (T: 0545-475075 of E: info@wormgoor.net)

 

Bron afbeelding: pixabay/stevepb